Czym jest galaktografia?
Galaktografia to mammografia połączona z podaniem środka kontrastowego. Badanie polega na podaniu środka kontrastowego do badanego przewodu mlekowego oraz wykonaniu prześwietlenia rentgenowskiego piersi w co najmniej dwóch płaszczyznach. Uzupełnienie tradycyjnej mammografii o podanie środka kontrastowego umożliwia precyzyjne zobrazowanie położenia i przebiegu gruczołów mlecznych, a także wszelkich nieprawidłowości w ich budowie. Na zdjęciu rentgenowskim przewody te widoczne są jako jasne struktury na ciemnym tle.
Gruczoł piersiowy zbudowany jest z kilkunastu zrazików, które są gruczołami pęcherzykowatymi produkującymi pokarm. Z każdego zrazika uchodzą przewody mleczne. Zraziki i przewody otoczone są tkanką tłuszczową, włóknistą i mięśniową. Mammografia, USG piersi czy rezonans magnetyczny umożliwiają zobrazowanie wszystkich istotnych z punktu widzenia badania struktur gruczołu piersiowego – poza przewodami mlecznymi. Skuteczne okazuje się natomiast obrazowanie z wykorzystaniem kontrastu, czyli galaktografia.
Kiedy wykonać galaktografię?
Podstawowym wskazaniem do wykonania galaktografii jest pojawienie się wycieku z brodawki sutkowej. Szczególnie niepokojące jest pojawienie się wycieku jednostronnego, a także krwistego wycieku z brodawki sutkowej. Wskazaniem do wykonania galaktografii jest także pojawienie się spontanicznego wycieku, niezwiązanego z drażnieniem brodawki sutkowej. Badanie mammografii kontrastowej wykonać można również wtedy, gdy w obrazie USG piersi bądź mammografii zauważone zostaną nieprawidłowości.
Nie każdy wyciek z brodawki sutkowej stanowi powód do niepokoju. Mowa m.in. o wycieku związanym z nadmiernym drażnieniem brodawek sutkowych, karmieniem piersią, zmianami hormonalnymi w przebiegu menopauzy czy infekcją przewodów mlekowych.
Przygotowanie do galaktografii
Galaktografia to badanie, które nie wymaga przygotowania. Pacjentka nie musi pozostawać na czczo, nie ma ponadto potrzeby wykonywania badań biochemicznych, które wymagane są podczas dożylnego podania kontrastu.
Galaktografia – przebieg badania
Galaktografia to bezpieczne badanie, po którym można powrócić natychmiast do codziennej aktywności. Cała procedura trwa kilkadziesiąt minut. Pierwszym etapem zabiegu jest określenie, z którego przewodu mlecznego następuje wyciek. W tym celu lekarz uciska pierś w kilku miejscach. Następnie brodawka sutkowa jest dezynfekowana, a do określonego przewodu mlekowego wprowadzana jest cieniutki cewnik, którym podawany jest środek kontrastowy. W dalszej kolejności wykonywane jest tradycyjne badanie mammograficzne; prześwietlenie piersi wykonywane jest pod co najmniej dwoma różnymi kątami. Po zakończeniu badania brodawka zostaje zabezpieczona opatrunkiem, aby zapobiec zanieczyszczeniu ubrania środkiem kontrastowym.
Wyniki galaktografii
Galaktografia umożliwia rozpoznanie zmian, takich jak:
- brodawczaki,
- dysplazje,
- duktektazje.
Natomiast nowotwory są stosunkowo rzadką przyczyną wycieku z brodawki sutkowej. Obraz uzyskany w badaniu galaktografii jest klasyfikowany zgodnie z systemem GICS, który uwzględnia stopnie od GICS1 do GICS5. Jeśli wynik galaktografii jest nieprawidłowy, wówczas konieczne jest wykonanie dalszych badań.
Przeciwwskazania do galaktografii
Podstawowym przeciwwskazaniem do wykonania galaktografii jest uczulenie na jodowe środki kontrastowe, a także okres ciąży i laktacji. Ponadto badanie nie jest wykonywane w przebiegu stanu zapalnego piersi, objawiającego się obrzękiem, bólem i zaczerwienieniem.
Bibliografia:
- Rungruang B., Kelley J. L., Niezłośliwe choroby piersi – epidemiologia, diagnostyka i leczenie. Medycyna Praktyczna. Ginekologia i Położnictwo, 2012, 1: 13–22.
- Grobstein R. H., Wszystko o raku piersi. Wydawnictwo WAB, Warszawa 2007.