Poziom wody w organizmie
Poziom nawodnienia może ulegać wahaniom i zależy od prowadzonego trybu życia oraz stanu zdrowia. Nadmiar wody w organizmie często powoduje nieprzyjemne dolegliwości – uczucie obrzmienia, opuchnięcia nóg, twarzy i prowadzi do gorszego samopoczucia.
Poziom wody w organizmie jest zróżnicowany i zależy od wieku i płci. Niemowlęta i dzieci mają wyższy poziom aniżeli osoby w sile wieku, najniższy jest natomiast u osób w wieku podeszłym. Ciało osoby dorosłej składa się w 65 proc. z wody. U kobiet poziom nawodnienia jest niższy ze względu na większą ilość tkanki tłuszczowej aniżeli u mężczyzn.
Gospodarka wodna organizmu zawsze powinna pozostawać w równowadze, to znaczy ilość wody dostarczonej musi być równa ilości wody wydalonej. Za utrzymanie stałej objętości wody w komórkach odpowiedzialne są jony sodu i potasu. W przypadku dostarczania zbyt dużych ilości sodu z pożywieniem dochodzi do zatrzymania wody w organizmie.
Jakie zmiany zachodzą w czasie menopauzy?
Nadmiar wody w organizmie – przyczyny
Do czynników, które mogą zaburzać równowagę gospodarki wodnej i być przyczyną zatrzymywania wody w organizmie należą:
- naturalne zmiany hormonalne u kobiet podczas cyklu miesięcznego – uczucie nabrzmienia przed wystąpieniem miesiączki;
- nieprawidłowa dieta – zbyt mała ilość białka (woda nie zostaje związana i przenika z naczyń krwionośnych do otaczających tkanek), zbyt duża podaż sodu, który zatrzymuje wodę w komórkach;
- zbyt małe ilości wypijanej wody – powoduje to zmniejszone jej wydalanie, a organizm „przechodzi na tryb oszczędzania” i gromadzi wodę;
- zaburzenia pracy wątroby, serca, tarczycy, nerek, alergie;
- przyjmowane leki w chorobach przewlekłych (kortykosteroidy, niesteroidowe leki przeciwzapalne), źle dobrane środki antykoncepcyjne;
- pora roku, temperatura otoczenia – wysoka temperatura ogranicza wydalanie wody; szczególnie okres letni to czas występowania obrzęków, gdyż organizm automatycznie przestawia się na „tryb oszczędzania wody”;
- siedzący tryb życia, mała aktywność fizyczna spowalnia przepływ krwi, a nadmiar wody zatrzymuje się w tkankach.
Jakie są objawy zatrzymywania wody w organizmie?
Objawy wskazujące na zwiększone gromadzenie wody w organizmie są niezależne od przyczyny i objawiają się najczęściej jako:
- obrzęki dłoni, obrzęki nóg i kostek,
- opuchlizna twarzy,
- uczucie obrzmienia całego ciała,
- przyrost masy ciała nawet do 3 kg, szczególnie tuż przed miesiączką, w okresie napięcia przedmiesiączkowego,
- uczucie ciężkości nóg,
- ogólne złe samopoczucie,
- bóle głowy.
Jak pozbyć się wody z organizmu?
Ograniczenie spożycia wody nie jest rozwiązaniem na usunięcie jej nadmiaru. Wręcz przeciwnie, konieczne jest zapewnienie odpowiedniego poziomu nawodnienia i jest to najskuteczniejszy sposób na pozbycie się tego właśnie problemu. Jak pozbyć się nadmiaru wody z organizmu? Pomocne będzie wprowadzenie poniższych zaleceń:
- dostarczanie wody na poziomie 1,5–2 litrów na dobę, najlepiej o niskiej zawartości sodu (szczególnie przed miesiączką), nawadnianie organizmu wodą z dodatkiem świeżo wyciśniętego soku z cytryny – takie połączenie oczyszcza organizm z toksyn, przyspiesza metabolizm i działa moczopędnie;
- odpowiednio zbilansowana dieta z ograniczoną podażą sodu i zwiększoną podażą potasu;
- unikanie alkoholu – nadużywanie alkoholu powoduje odwodnienie, a następnie organizm przestawia się na „tryb oszczędzania wody” i jej gromadzenia;
- właściwie dobrane suplementy diety – środki te działają moczopędnie, regulują bilans wodny organizmu, a składnikami są rośliny zielarskie; jednocześnie warto wprowadzić suplementację preparatami witaminowo-mineralnymi (A, C, B12, wapń);
- w przypadku stosowania terapii hormonalnej konieczne jest upewnienie się, że jest ona odpowiednio dopasowana;
- spożywanie soku z żurawiny i surówki z kapusty – zatem warto uwzględnić te produkty w codziennym menu;
- dbanie o odpowiednią ilość snu i wypoczynku, zwiększenie aktywności fizycznej – pobudzi to krążenie krwi.
Usuwanie nadmiaru wody z organizmu – dieta
Jak stworzyć dietę, która pozwoli usunąć nadmiar wody z organizmu? Wystarczy w swoim codziennym jadłospisie wprowadzić kilka zmian, zwiększyć ilość pewnych produktów, a innych ograniczyć.
- Dieta na nadmiar wody w organizmie powinna obfitować w produkty o dużej zawartości potasu – antagonisty sodu. Lista takich produktów jest bardzo długa, a dodatkową ich zaletą jest to, że przy znacznej ilości potasu artykuły te dostarczają niewiele sodu. Są to: soja, soczewica, groch, bób, morele suszone, banany, otręby pszenne, orzechy pistacjowe, rodzynki suszone, pestki dyni, nasiona słonecznika, kasza gryczana, ziemniaki, brukselka, brokuły, awokado, pietruszka, pomidory, sok i koncentrat pomidorowy.
- Owoce i warzywa powinny stanowić stały element diety, są niskokaloryczne i zawierają wodę, zatem wspomagają nawodnienie organizmu. Zaleca się wzbogacenie diety o owoce, których skład w dużym procencie to woda (arbuz, truskawki, czereśnie, melony, grejpfruty, ananas) oraz warzywa (ogórek, pomidor, korzeń i natka pietruszki, seler, seler naciowy).
- W diecie, która ma przeciwdziałać zatrzymywaniu wody w organizmie konieczne jest ograniczenie spożycia produktów o wysokiej zawartości sodu, np. wędlin i podrobów, śledzi solonych, oliwek marynowanych, płatków kukurydzianych, sera typu feta, serów żółtych, ketchupu.
- By usunąć nadmiar wody z organizmu, należy bezwzględnie wyeliminować słone przekąski (orzeszki solone, chipsy, krakersy, paluszki, chrupki, dania typu fast food) i pozbyć się nawyku dosalania. W zamian za to zaleca się zwiększenie ilości przypraw ziołowych, takich jak pietruszka, pieprz, słodka papryka, majeranek, lubczyk, oregano, bazylia, rozmaryn, a także cynamon, świeży imbir.
- Należy wybierać żywność jak najmniej przetworzoną i unikać produktów o długiej przydatności do spożycia (wędlin, wyrobów garmażeryjnych, gotowych dań), ponieważ produkty te zawierają znaczne ilości soli, a także glutaminian sodu (szeroko stosowany wzmacniacz smaku).
- Zioła, takie jak mniszek lekarski, pokrzywa, skrzyp polny, żurawina, krwawnik, borówka brusznica, morwa biała, kwiat czarnego bzu, nawłoć, brzoza brodawkowata, zielona herbata działają delikatnie moczopędnie. Stosowanie naparów z tych roślin ułatwi usuwanie nadmiaru wody z organizmu. Zioła te są dodatkowo naturalną terapią antyoksydacyjną dla organizmu.
Bibliografia:
- Thor P., Podstawy patofizjologii człowieka, Wydanie 4. Wydawnictwo Vesalius, Kraków 2009.