Infekcje pochwy – kiedy się pojawiają?
Błony śluzowe dróg rodnych kobiety to niezwykle delikatna struktura, której równowagę bardzo łatwo zaburzyć. Antybiotykoterapia, niewłaściwa higiena, obcisła i nieprzewiewna odzież – to tylko kilka z czynników, które mogą doprowadzić do uszkodzeń nabłonka, ale również do zniszczenia naturalnej mikroflory bakteryjnej pochwy (prawidłowe pH pochwy jest kwaśne). Stąd bardzo łatwo o rozwój infekcji bakteryjnych i grzybiczych układu moczowo-płciowego kobiety. Sprzyja im też odmienna niż u mężczyzny anatomia – bliskość ujść zewnętrznych cewki moczowej, pochwy i odbytu.
Zakażenia pochwy tego typu są najczęstszą przyczyną zgłaszania się kobiet do lekarza ginekologa. Wiele pacjentek cierpi na przewlekłe i nawracające zakażenia pochwy. Długi czas uważano, że jakkolwiek jest to bolesna i nieprzyjemna przypadłość, jednak ma ona charakter łagodny i nie prowadzi do poważnych konsekwencji.
Niestety dowiedziono, że częste infekcje dróg rodnych mogą prowadzić do poważnych schorzeń wewnętrznych narządów płciowych, np. zapaleń przydatków, powstawania ropni i zrostów. Wszelkie te pozapalne zmiany nie pozostają bez wpływu na płodność kobiety, której trudniej zajść w ciążę. Niedrożność jajowodów to nierzadka diagnoza, której przyczyną są w większości przebyte zakażenia dróg rodnych. Bezsporne jest też pogorszenie jakości życia kobiety, dyskomfort i negatywny wpływ na życie seksualne.
Infekcje pochwy – objawy
Najczęstszymi objawami infekcji pochwy są:
- swędzenie okolic intymnych,
- świąd sromu,
- pieczenie,
- szczypanie,
- ból w czasie stosunku.
To najczęściej zgłaszane objawy zakażeń dróg moczowo-płciowych. Jednak takie izolowane dolegliwości mogą wynikać też z miejscowego podrażnienia błon śluzowych, chociażby przez detergenty zawarte w środkach myjących. Dyskomfort, a także ból odczuwany podczas stosunku seksualnego może wynikać również ze zmian hormonalnych – spadku poziomu estrogenów. Hormony te odpowiadają bowiem za właściwe nawilżenie, elastyczność i grubość nabłonka pochwy, ale również jego regenerację.
Dlatego wyżej wymienione dolegliwości zgłaszają najczęściej kobiety w wielu okołomenopauzalnym i starsze, u których naturalnie dochodzi do hipoestrogenizmu (zmniejszony poziom estrogenów w organizmie) jako skutku procesu starzenia się.
Nieprzyjemny świąd i pieczenie mają jednak zwykle etiologię złożoną. Składają się na nie zarówno uszkodzenia nabłonka (obcisła bielizna, sport – głównie jeździectwo, kolarstwo), jak i zakażenie bakteryjne lub grzybicze. Nie bez znaczenia jest też niewłaściwa budowa i skład nabłonka pochwy jako wynik zaburzeń hormonalnych. Drobne uszkodzenia nabłonka mogą pojawić się także w czasie stosunku płciowego, szczególnie gdy kobieta odczuwa suchość pochwy. By zapobiegać infekcjom intymnym i zadbać o zachowanie naturalnej flory bakteryjnej pochwy, zaleca się stosowanie probiotyków ginekologicznych.
Infekcja bakteryjna czy grzybica?
Kiedy dodatkowo pojawia się nieprzyjemna woń wydzieliny z pochwy, dochodzi do zmiany jej barwy (z przejrzystej w biało-żółte, szare lub zielonkawe upławy), to nie ma wątpliwości, że mamy do czynienia z infekcją intymną. Odróżnienie typu zakażenia może ułatwić obserwacja charakteru upławów.
Biała wydzielina z pochwy, serowate upławy sugerują infekcję grzybiczą, natomiast szara, jednolita, o rybim zapachu – może oznaczać tzw. bakteryjną waginozę (bakteryjne zakażenie pochwy). Nie jest to typowe zakażenie, ale niewłaściwy stosunek pożytecznych bakterii w stosunku do bakterii chorobotwórczych.
Dodatkowo w przypadku zakażenia bakteryjnego znacznie rzadziej występują dolegliwości w postaci pieczenia oraz świądu. Inne jest także pH pochwy. O ile przy zakażeniu drożdżakami Candida waha się ono w granicach 3,5–4,5, to w przebiegu infekcji o podłożu bakteryjnym przekracza 4,5.
Z kolei pienista, obfita wydzielina może wiązać się z zakażeniem rzęsistkiem pochwowym, na szczęście coraz rzadziej obserwuje się infekcje o tej etiologii. Lekarze wiążą tę pozytywną zmianę z szerokim stosowaniem w medycynie leków, które dodatkowo, jako pozytywny efekt uboczny, eliminują rzęsistka. Takim lekiem jest powszechnie stosowany np. w stomatologii czy gastroenterologii metronidazol. Niezwykle ważna jest profilaktyka i zapobieganie infekcjom intymnym.
Infekcje pochwy i infekcje układu moczowego
Kiedy zakażenie rozprzestrzenia się na drogi moczowe, wówczas towarzyszy im uczucie parcia na pęcherz, częste oddawanie niewielkiej objętości moczu (pollakisuria) oraz ból przy jego oddawaniu (dyzuria).
Infekcjom dróg moczowo-płciowych może towarzyszyć też pobolewanie podbrzusza, niewielka gorączka, uczucie ogólnego rozbicia. W tym przypadku należy jak najszybciej wdrożyć odpowiednie leczenie, by zapobiec rozprzestrzenianiu się infekcji, np. na przydatki. Infekcje te, w porę zauważone, leczą się z reguły szybko i bez powikłań, nie należy ich jednak bagatelizować.
Bibliografia:
- Goncalves B. i wsp., Vulvovaginal candidiasis: epidemiology, microbiology and risk factors. Crit. Rev. Microbiol., 2016, 42: 905–927.
- De Schepper L., Candida. Objawy, przyczyny, leczenie, Wydanie 1. Wydawnictwo Similimum, Nowy Sącz 2010.