Jak estrogeny wpływają na skórę?
Estrogeny, czyli żeńskie hormony płciowe, m.in. beta-estradiol, estron i estriol są pochodnymi cholesterolu. Estrogeny są hormonami sterydowymi, produkowanymi przez dojrzewający pęcherzyk Graafa w jajniku. Hormony te są stymulowane przez hormony tzw. gonadotropowe FSH i LH, wytwarzane przez przysadkę mózgową.
W organizmie kobiety estrogeny odpowiadają za rozwój wtórnych cech płciowych (typ budowy ciała, owłosienie, właściwości skóry, rozmieszczenie tkanki tłuszczowej, cechy psychiczne). Podobnie jak w przypadku androgenów, produkcja estrogenów uczynnia się w okresie dojrzewania. Działanie estrogenów polega na wzroście i spadku ich aktywności w trakcie rytmicznych zmian w miesięcznym cyklu kobiety. Następstwa tych przemian można zaobserwować w tkance skórnej, ponieważ estrogeny odpowiadają za prawidłowe jej utrzymanie.
Czy cykl miesiączkowy wpływa na wygląd skóry?
Na początku cyklu estrogeny wydzielane są w niewielkiej ilości, skóra wtedy ma tendencję do przesuszania się i większej wrażliwości. Bezpośrednio po miesiączce poziom estrogenów wzrasta, co skutkuje także wzrostem nawilżenia skóry, ponieważ hormony te zwiększają zdolność wiązania wody przez warstwę rogową naskórka.
Szczyt wydzielania estrogenów przypada na moment owulacji oraz okolice 22. dnia cyklu – wtedy kondycja skóry jest najlepsza. W drugiej połowie cyklu miesięcznego następuje wzrost natłuszczenia skóry spowodowany działaniem progesteronu, który pobudza czynność gruczołów łojowych w skórze właściwej.
Jak zmienia się skóra po menopauzie?
U kobiet po 45. roku życia następuje spadek aktywności estrogenów. Zmiany te są typowe dla okresu menopauzy. Towarzyszą temu przyspieszone procesy starzenia organizmu – skóra staje się cienka i sucha, powstają zmarszczki.
Promieniowanie słoneczne, stres i zanieczyszczenie środowiska wzmagają te procesy. Aby złagodzić i opóźnić procesy starzenia, stosuje się hormonalną terapię zastępczą polegającą na podawaniu egzogennych preparatów hormonalnych (uzyskanych farmaceutycznie) oraz fitohormonów – fitoestrogenów (hormonów roślinnych).
Nadmiar estrogenów w organizmie może powodować nieprawidłowy rozwój tkanki tłuszczowej, zwiększenie przepuszczalności naczyń krwionośnych, a w interakcji z innymi hormonami (insuliną, prolaktyną i progesteronem) jest przyczyną metabolicznej choroby tkanki podskórnej dotykającej ok. 90 proc. kobiet – cellulitu.
Cellulit ma parę stopni zaawansowania – oprócz defektu kosmetycznego, w późniejszym stadium objawia się bolesnością skóry, nadwrażliwością na dotyk i wzrostem grubości tkanki podskórnej. Nadprodukcja estrogenów wraz z działaniem glikokortykosteroidów przyczynia się do powstawania rozstępów skórnych.
Co jeść, a jakich produktów unikać podczas menopauzy?
Jak pielęgnować skórę przy wahaniach hormonów?
Podstawą w zachowaniu odpowiedniego wyglądu skóry poddanej fizjologicznym zmianom pod wpływem działania estrogenów, a także przy ich deficycie jest jej właściwa pielęgnacja.
Osoby w okresie okołomenopauzalnym z niedoborem estrogenów to duży odsetek klientek gabinetów kosmetycznych. Stosuje się tam wszelakie zabiegi regenerująco-odżywcze, dbając także o prawidłowe nawilżenie i natłuszczenie naskórka. Wskazane jest wykorzystanie także terapii stymulujących fibroblasty do produkcji kolagenu i elastyny oraz odbudowy tkanki poprzez uruchomienie własnych mechanizmów naprawczych skóry (zabiegi złuszczające, mezoterapia mikroigłowa, laseroterapia). W nowoczesnej kosmetologii w preparatach wykorzystuje się biologicznie aktywne składniki (komórki macierzyste, placenta, colostrum, fitohormony itp.).
Zmiany na skórze spowodowane cyklicznością przemian hormonalnych w trakcie cyklu miesięcznego łagodzi się m.in. kuracją z zastosowaniem wyciągów fitohormonalnych, jak również zabiegami przywracającymi optymalne nawilżenie naskórka.
Zabiegi antycellulitowe należą do bardzo popularnych kuracji w gabinetach kosmetycznych – poczynając od preparatów zawierających substancje przyspieszające metabolizm komórkowy (np. kofeina), przez szereg zabiegów aparaturowych (np. endermologia, próżniowe urządzenia o działaniu drenującym, lasery), aż do odpowiedniej diety i suplementacji oraz zalecanej dawki ruchu.
Rozstępy stanowią już większy problem, gdyż całkowicie można je usunąć jedynie chirurgicznie. Zabiegi laserowe i mezoterapia oraz zabiegi złuszczające potrafią jednak wygładzić rozstępy w znacznym stopniu, rozjaśnić je i sprawić tym samym, że będą mniej widoczne.
Bibliografia:
- Bender S. (red. wyd. pol. Budzisz E.), Pielęgnacja ciała, Wydanie 1. Wydawnictwo MedPh, Wrocław 2011.
- Klaiber E. L., Uzdrawiająca moc hormonów – poradnik dla kobiet. Wydawnictwo Prószyński i S-ka, Warszawa 2005.